Afghan Assessements of the Southern Turkmans Territories's State Affiliation during Russian-Afghan Demarcation 1884-1888

 
PIIS086919080022254-6-1
DOI10.31857/S086919080022254-6
Publication type Article
Status Published
Authors
Occupation: second secretary
Affiliation: Russian Embassy in Afghanistan
Address: Russian Federation,
Journal nameVostok. Afro-Aziatskie obshchestva: istoriia i sovremennost
EditionIssue 2
Pages153-164
Abstract

In the 1880s the northwestern part of the Russian-Afghan border was completely determined in defining which the parties faced significant contradictions. In St. Petersburg, an "ethnographic" principle of delimitation was developed. According to it in order to ensure the security of this frontier, it was important to unite the Turkmens under their rule, which meant the inclusion of the territory close to Herat into Russia. The strategic importance of this Afghan city in the context of the eventual campaign of Russian troops in India forced the British to counteract such a development of events in every possible way. As a result, they developed a "political" principle of demarcation, according to which London insisted that the Turkmen lands belong to Kabul. These disagreements are usually considered exclusively within the framework of the confrontation between Russia and Great Britain in this region (the Great Game). With such an approach, the role of the Afghans in this process has so far been ignored by researchers. The Dari-language source “Siraj at-Tawarikh” cites many documents showing that on the very start of the work on establishing the western part of the Russian-Afghan border in Kabul they considered the southern Turkmen lands an integral part of Afghanistan. Thus it can be concluded that the Afghans claimed rights to the disputed lands not under duress by the British but, on the contrary, the Afghan assessments of the state ownership of these territories formed the basis of the British negotiating position which allowed London to fight for moving the border as far north as possible from Herat.

Keywords: Russian-Afghan demarcation, The Great Game, Afghanistan, Turkmans
Received30.09.2022
Publication date26.04.2023
Number of characters28627
Cite  
100 rub.
When subscribing to an article or issue, the user can download PDF, evaluate the publication or contact the author. Need to register.
Размещенный ниже текст является ознакомительной версией и может не соответствовать печатной
1 Ключевым фактором, определившим направление северо-западной границы Афганистана, стало российско-британское противостояние за влияние в Средней Азии. В ходе двусторонних контактов каждая из сторон выработала свой принцип разграничения южных туркменских территорий, который соответствовал ее геополитическим интересам. В Петербурге настаивали на том, чтобы все туркменские племена (или большая их часть) вошли в состав России, как единственном условии поддержания спокойствия на южных границах своего государства. Британцы же призывали отдать спорные территории Афганистану, стремясь отодвинуть границу как можно дальше на север от Герата, который называли «ключом к Индии». При этом изучение документов, цитируемых в афганском источнике «Сирадж ат-Таварих», дает основание полагать, что, формируя свою позицию, англичане использовали афганские оценки государственной принадлежности Пандждеха. Собственно отношение афганцев к этому вопросу фактически осталось без внимания исследователей. Выдающиеся советские востоковеды, такие как Ю.В. Ганковский, В.М. Масон, В.А. Ромодин и Н.А. Халфин в целом одинаково описывали события, связанные с определением северо-западной части российско-афганской границы, приведшие к вооруженной стычке 30 марта 1885 г. на р. Кушке и международным политическим последствиям этого инцидента – Пандждехским1 кризисом. В советской историографии акцент делался на агрессивной политике колониальной Британии [Рабуш, 2020, с. 233]. В работах упомянутых авторов прежде всего выделялась ключевая роль англичан в организации боестолкновения, а афганского эмира – в предотвращении дальнейшей эскалации конфликта [Ромодин, 1990, с. 93], [Массон, Ромодин, 1965, с. 286]. Этот же подход зафиксирован в работе М.Р. Аруновой и О.М. Шумилова, посвященной истории формирования российско-афганской границы [Арунова, 1998, с. 18, 19]. Ю.В. Ганковский подчеркивал, что хотя Абдуррахман-хан и стремился занять как можно большие территории (в том числе, за счет Пандждеха) перед началом проведения работ по определению российско-афганской границы, однако он «пытался достигнуть этого, не доводя дела до вооруженного столкновения с Россией» [Ганковский, 1982, с. 173]. Н.А. Халфин отмечал, что войска к р. Кушке были стянуты по настоянию англичан, которые «хотели явочным порядком захватить Пендинский оазис…» [Халфин, 1959, с. 95, 60], а М.К. Басханов утверждал, что «решение эмира Абдуррахман-хана направить войска в Пендинский оазис во многом основывалось на заключениях британской разграничительной комиссии о том, что оазис всегда принадлежал Афганистану» [Басханов, 2018, с. 88]. При этом ни один из упомянутых авторов не обращается к вопросу о том, на чем основывали свои территориальные претензии сами афганские власти. Таким образом, может сложиться впечатление, что лишь подстрекательство британцев заставило афганцев бороться за туркменские земли к югу от Мерва, что не вполне соответствует действительности. Не преуменьшая роли Англии в возникновении кризиса, согласимся, однако, с выдающимся российским востоковедом А.Е. Снесаревым в том, что «вопрос среднеазиатский был бы все-таки слишком прост и примитивен, если бы все сводилось к одному лишь состязанию двух европейских держав; … азиатский мир не уничтожен, … в среднеазиатском вопросе его надо считать третьим фактором» [Снесарев, 1906, с. 3]. Источниками настоящего исследования являются документы, хранящиеся в Архиве внешней политики Российской империи и Российского государственного исторического архива, дари-язычная хроника «Сирадж ат-Таварих», сборник документов «Афганское разграничение. Переговоры между Россией и Великобританией: 1872-1885», а также воспоминания российских и британских офицеров тех лет. Обратимся также к работам афганских дари- и пушту-язычных исследователей, чтобы показать отношение местных историков новейшего времени к событиям 1880-х гг. 1. Пандждех (в отечественной историографии Пенджде или Пенде) – перс. «пять деревень» (پنچ ده). В 1890 г. в окрестностях оазиса была возведена крепость Кушка, ныне Серхетабад, самый южный город Туркменистана. Исторический и географический обзор этой области см. [Бартольд, 1971, с. 63-64].

Number of purchasers: 0, views: 146

Readers community rating: votes 0

1. AVPRI (Foreign Policy Archive of Imperial Russia). F. 147. Op. 485. D. 1271. 1884-1886. Charikov's reports on the situation in Turkestan Governor-Generalship's neighbouring independent countries, Afghanistan and India.

2. AVPRI. F. 147. Op. 485. D. 1285. 1884-1892. Turkestan Governor-Generalship: different documents. Also here: a copy of the Foreign Minister's Secret Instruction to Adjutant General for Rosenbach (May 4, 1884) Also here: documents on Turkestan administration.

3. RGVIA (The Russian State Historical Archive). F. 932. Op. 1. D. 467. July 25th - October 7th 1885. Protocol of Agreement between the Russian and British Governments, the order of the Asian Department of the Ministry of Foreign Affairs to the Russian Commissioner for the determination of the northern border of Afghanistan and letters from Prince A.M. Dondukov-Korsakov to the Minister of War on the establishment of the Russian-Afghan border, relations between Russia, Persia and Afghanistan on the organization of management of the Transcaspian Oblast; Russian-Afghan border area map.

4. Arunova M.R. Russian-Afghan Border. Moscow: Intitute of Oriental Studies of the Russian Academy of Sciences. 1998 (in Russian).

5. Afghan Delimitation. Negotiations between Russia and Great Britain: 1872-1885. Saint-Petersburg. 1886. (in Russian).

6. Bartold V.V. Writings. Works on Historical Geography and History of Iran. In 10 V. V. 7. Moscow: Nauka. 1971. (in Russian).

7. Baskhanov M.K. The Herat Crisis of 1885 and The Struggle of Ideas on The Strategy of Pre-empting in The Central Asia: Kuropatkin vs MacGregor. Mir politiki i sociologii. 2018. № 12. Pp. 86-126. (in Russian).

8. Gankovskij Iu.V. History of Afghanistan Since Ancient Times To The Present Day. Moscow: Misl. 1982. (in Russian).

9. Lisicyna N.N. Censorship for the Official Documents Publication Related to the Afghan Demarcation Held in 1885. Vostochnyj arkhiv. 2015. № 1. Pp. 19-22. (in Russian).

10. Masson V.M., Romodin V.A. History of Afghanistan. In 2 V. V. 2. Moscow: Nauka. 1965. (in Russian).

11. Pochekaev R.Iu. The Turkmans of Akhal-Tekke and Merv in the Context of Relations of the Russian Empire’s Border Administrations. Vestnik Tomskogo gosudarstvennogo universiteta. 2021. № 470. Pp. 171-179. (in Russian).

12. Rabush T.V. Russian-Afghan Relations in the XIXth Sentury: Historiography of the Question through the Eyes of Soviet Researchers. Central'naia Aziia na perekrestke evropejskikh i aziatskikh politicheskikh interesov: XVIII-XIX vv. Sbornik nauchnykh trudov. Moscow. 2020. Pp. 228-238. (in Russian).

13. Romodin V.A. Afghanistan in the Second Half of the XIXth – Early XXth Senturies. The Official History and Historiography. Moscow: Nauka. 1990. (in Russian).

14. Snesarev A.E. India As A Major Factor in the Central Asian Issue. Saint-Petersburg. 1906. (in Russian).

15. Khalfin N.A. Failure of the British Agression in Afghanistan (XIXth-Early XXth Centuries). Moscow. 1959. (in Russian).

16. Kakar M. Hassan. A Political and Diplomatic History of Afghanistan 1863-1901. Leiden; Boston: Brill. 2006.

17. MacGregor C.M. Narrative of a Journey through the Province of Khorаssan and on the North-Western Frontier of Afghanistan in 1875: in 2 vol. Vol. 1. London: W.H. Allen & Co. 1879.

18. MacGregor C.M. The Defense of India: a Strategic Study. Simla: Government Central Branch Press. 1884.

19. Yate C.E. Northern Afghanistan or Letters from the Afghan Boundary Commission. Edinburgh, London: William Blackwood and Sons. 1888.

20. Ghobar G.M. Afghanistan dar Maseer-e Tarikh. Kabul: Sarwar Saadat, 2015. (In Dari) [میر غلام محمد غبار . أفغانستان در مسیر تاریخ. کابل: انتشارات بین المللی سرور سعادت، ۱۳۹۴ ]

21. Mullah Faiz Mohammad Katib Hazara. Siraj al-Tawarikh. Vol. 3. Tehran: Irfan. 2015. (in Dari) [ملا فیض محمد کاتب هزاره. سراج التواریخ. جلد ۳. تهران: مؤسسه انتشارات عرفان، ۱۳۹۳ ]

22. Wardak G.W. Da Afghanistan pa Shomali Welayato ki da Pakhtano Ostogandzi. Peshawar: Peshawar University, Pashto Academy, 1997. (In Pashto) [ګلجان ورور وردک. د افغانستان په شمالی ولایاتو کې د پښتنو استوګنځی. پښور: پښتو اکېډېمی پښور یونیورسټی، ۱۹۹۷]

23. Kakakheil B.Z. Pakhtana da Tarikh pa Rana ki. Peshawar: University Book Agency, 2009. (In Pashto) [سید بهادر شاه ظفر کاکا خیل. پښتانه د تاریخ په رڼا کښې. پېښور: یونیورسټې بُک ایجنسی ، ۲۰۰۹]

Система Orphus

Loading...
Up