Central Europe as a Myth and Model in the Texts of Czesław Miłosz, Milan Kundera and Danilo Kiš

The article analyzes the content and structure of space models built in the texts of the main representatives of the discourse on Central Europe in the 1980s – Milan Kundera, Czesław Miłosz and Danilo Kiš. It is modeled on two axes – geographical (primarily in relation to the West and Russia) and temporal (Central Europe as a fact of the past rather than the present). The subject of space is recognized as an intellectual, often an emigrant and a dissident, a bearer of culture and traumatic experience of Central Europe. Its main attributes are the indefinability of borders, the loss of multiculturalism and multilingualism, distrust of history, and cultural centrism. Despite the similarity of the communicative situation and the codes used, the concepts of each writer have a number of key differences related to their national and cultural affiliation.

Keywords

Central Europe, discourse about Central Europe, Cz. Miłosz, M. Kundera, D. Kiš, borderland, space model

Received

15.08.2023

Publication date

04.10.2023

Number of characters

42885

Cite

GOST	Polyakov D. Central Europe as a Myth and Model in the Texts of Czesław Miłosz, Milan Kundera and Danilo Kiš // Slavianovedenie – 2023. – Issue 4 C. 91-108 [Electronic resource]. URL: https://slav.jes.su/S0869544X0027118-2-1 (circulation date: 18.05.2024). DOI: 10.31857/S0869544X0027118-2
MLA	Polyakov, Dmitry "Central Europe as a Myth and Model in the Texts of Czesław Miłosz, Milan Kundera and Danilo Kiš." Slavianovedenie 4 (2023):91-108. DOI: 10.31857/S0869544X0027118-2
APA	Polyakov D. (2023). Central Europe as a Myth and Model in the Texts of Czesław Miłosz, Milan Kundera and Danilo Kiš. Slavianovedenie (4), pp.91-108 DOI: 10.31857/S0869544X0027118-2

100 rub.

When subscribing to an article or issue, the user can download PDF, evaluate the publication or contact the author. Need to register.

Number of purchasers: 0, views: 111

Readers community rating: votes 0

1. Dubin B. Jevropa – «virtual’naia» i «drugaia». Global’noje i lokal’noje v identifikatsii vostochnojevropeiskikh intellektualov posle Vtoroi mirovoi voiny. Monitoring obshchestvennogo mneniia: ekonomicheskije i sotsial’nyje peremeny. 2002. № 4 (60), рр. 49–59. (In Russ.)

2. Sontag S. Danilo Kish. Predislovije k sborniku esse i interv’iu Danilo Kisha «Homo Poeticus» (New York, 1995). Dve stat’ji o Danilo Kishe, рer. s angl. B. Dubina // Text only. 2006. № 6 (20). URL: http://textonly.ru/case/?issue=20&article=14962 (data obrashcheniia: 29.09.2022). (In Russ.)

3. Kundera M. Tragediia Tsentral’noi Jevropy. Problemy Vostochnoi Jevropy, 1995, no. 11–12, pp. 170–191. (In Russ.)

4. Kundera M. Zanaves, per. s fr. A. Smirnovoi. St. Petersburg, Azbuka-klassika Publ, 2010, 240 p. (In Russ.)

5. Kundera M. Vstrecha, per. s fr. A. Smirnovoi. St. Petersburg, Azbuka, Azbuka-Attikus Publ., 2013а, 224 p. (In Russ.)

6. Kundera M. Iskusstvo romana, per. s fr. A. Smirnovoi. St. Petersburg, Azbuka, Azbuka-Attikus Publ., 2013b, 224 p. (In Russ.)

7. Miller A.I. Tema Tsentral’noi Jevropy: istoriia, sovremennyje diskursy i mesto v nikh Rossii. Novoje literaturnoje obozrenije, 2001, no. 6, pp. 75–96. (In Russ.)

8. Miłosz Cz. Poisk otchizny , per. s pol’sk. A. Nekhaia. St. Petersburg, Jevropeiskii Dom Publ., 2011а, 232 p. (In Russ.)

9. Miłosz Cz. Rodnaia Jevropa, per. s pol’sk. K. Starosel’skoi, B. Dubina, Iu. Chesnokova, V. Ladogina. Moscow; Vrotslav, Letnii sad Publ.; Kollegium Vostochnoi Jevropy im. Iana Novaka Publ., 2011b, 280 p. (In Russ.)

10. Miłosz Cz. Svidetel’stvo poezii: shest’ lektsii o nedugakh nashego veka, per. s pol’sk. A. Roitmana. Moscow, Tsentr knigi Rudomino Publ., 2013, 160 p. (In Russ.)

11. Miłosz Cz., Venclova T. Vil’nius kak forma dukhovnoi zhizni, per. s pol’sk. A. Izrailevich. Staroje literaturnoje obozrenije, 2001, no. 2. (In Russ.)

12. Neumann I. Ispol’zovanije «Drugogo»: Obrazy Vostoka v formirovanii jevropeiskikh identichnostei, per. s angl. V.B Litvinova i I.A. Pil’shchikova, predisl. A.I. Millera. Moscow, Novoje izdatel’stvo Publ., 2004. 336 s. (In Russ.)

13. Polyakov D.K. «Variatsii na tsentral’nojevropeiskije temy» Danilo Kisha kak opyt konstruirovaniia prostranstva. Na perekrestkakh Vostoka i Zapada: problemy pogranich’ia v russkoi i tsentral’nojevropeiskikh kul’turakh, otv. red. N.V. Zlydneva, Zh. Kheteni. Moscow, Institut slavianovedeniia RAN, 2021, pp. 391–411. (In Russ.)

14. Polyakov D.K. Dostojevskii ili dostojevshchina? «Zagadochnaia russkaia dusha», sentimental’nost’ i antisentimental’nost’ po Milanu Kundere. Emotsional’noje i ratsional’noje v slavianskikh literaturakh i iskusstve, рod red. N.M. Kurennoi i D.K. Poliakova. Moscow, Institut slavianovedeniia RAN, 2022, pp. 279–297. (In Russ.)

15. Stobiecki R. Tsentral’no-Vostochnaia Jevropa v pol’skom publichnom diskurse vchera i segodnia. Slavianovedenije, 2019, no. 3, pp. 56–67. (In Russ.)

16. Tlostanova M.V. Postsovetskaia literatura i estetika transkul’turatsii. Zhit’ nikogda, pisat’ niotkuda. Moscow, Editorial URSS Publ., 2004, 416 p. (In Russ.)

17. Tröbst S. «Vostok – eto drugije!»: Tsentral’naia Jevropa kak ekskliuzionistskii kontsept. Slaviane i Tsentral’naia Jevropa: iazyki, istoriia, kul’tura, otv. red. Je.N. Kovtun, S.S. Skorvid, D.K. Poliakov, K.N. Tsimbajev. Moscow, Polimedia Publ., 2015. (In Russ.)

18. Ash T.G. Adversity. Essays on the Fate of Central Europe. New York, Random House Publ., 1989, 337 p.

19. Bílek P. Constructing the Paradoxical Middle: Conceptualisations of Central Europe Explored in the 1980s Essayistic Debates. Krajina bez vlastností: Literatura a Střední Evropa, Landschaft ohne Eigenschaften: Literatur und Mitteleuropa, ed. P. Bílek, T. Dimter. Praha, Gutenberg, 2007, pp. 330–344.

20. Brodacka M. W lustrze literatury – czesko-polski mit środkowoeuropejski i jego przeobrażenia. Konteksty kultury, 2019, z. 2, pp. 181–206. (In Pol.)

21. Brix E., Busek E. Mitteleuropa revisited: Warum Europas Zukunft in Mitteleuropa entschieden wird. Wien, Kremayr und Scheriau Publ., 2018, 224 p. (In German)

22. Cobel-Tokarska M. Europa Środkowa: dawne i nowe znaczenia. Krótkie wykłady z socjologii. Kategorie, problemy, subdyscypliny, red. E. Tarkowska, A. Firkowska-Mankiewicz, T. Kanasz. Warszawa, Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej Publ., 2013, pp. 172–192. (In Pol.)

23. Gorczyńska R. (Czarnecka E.). Podróżny świata. Rozmowy z Czesławem Miłoszem. Komentarze. Kraków, Wydawnictwo Literackie Publ., 1992, 365 p. (In Pol.)

24. Grigorova M. Polskie doświadczenie historyczne a słowiańska perspektywa literacka Europy Środkowo-Wschodniej (Czesław Miłosz, Milan Kundera, Danilo Kiš). Zeszyty Cyrylo-Metodiańskie, 2020, pp. 36–57. (In Pol.)

25. Dhand O. The Idea of Central Europe: Geopolitics, Culture and Regional Identity. London, I.B. Tauris, 2018, 288 p.

26. Janiec-Nyitrai A., Nyitrai Z. Vrhat dvojitý stín. Středoevropanství jako osud v románech Milana Kundery. Esztergom: Nadace svatého Vojtěcha pro výzkum střední a východní Evropy, 2017, 258 p. (In Czech)

27. [Kiš D.] «Ich glaube nicht an die Phantasie des Schriftstellers». Adalbert Reif im Gespräch mit Danilo Kiš in Paris. Universitas, 1989, no. 8, pp. 779–788. (In German)

28. Kiš D. Poslednje pribežište zdravog razuma (eseji). Beograd, Arhipelag Publ., 2012, 264 p. (In Serb.)

29. Kubíček T. Středoevropan Milan Kundera. Olomouc, Periplum Publ., 2013, 138 p. (In Czech)

30. Kundera M. Český úděl. Listy, 1968, 19.12, p. 1, 5. (In Czech)

31. Kundera M. Un occident kidnappé, ou la tragédie de l’Europe Centrale. Le Débat, 27 November 1983, pp. 3–23. (In French)

32. Kundera M. An Introduction to a Variation. The New York Times Book Review. 1985. 06.01. P. 1.

33. Labov J. Transatlantic Central Europe: Contesting Geography and Redefining Culture. Budapest; New York, Central European University Press Publ., 2019, 214 p.

34. Macura V. Zápasy o střed. Macura V. Masarykovy boty a jiné semi(o)fejetony. Praha, Pražská imaginace Publ., 1993, pp. 8–10. (In Czech)

35. Macura V. Sémiotika Evropy. Evropa očima Čechů, ed. E. Hahnová. Praha, Nakladatelství Franze Kafky Publ., 1997, pp. 9–24. (In Czech)

36. Milosz Cz. Central European Attitudes. Cross Currents, 1986, no. 1, pp. 101–108.

37. Miłosz Cz. O naszej Europie. Kultura: Szkice – Opowiadania – Sprawozdania, 1986, no. 4/463, pp. 3–12. (In Pol.)

38. Miłosz Cz. Polskie kontrasty. Wykład z okazji otwarcia 25. Szkoły letniej kultury i języka polskiego Uniwersytetu Jagiellońskiego w lipcu 1994 r. Kraków, UNIVERSITAS Publ., 1995, 32 p. (In Pol.)

39. Pantić M. Varijacije na temu Danilo Kiš i Srednja Evropa. Polja, 2002, br. 419, pp. 8–11. (In Serb.)

40. Rybicka E. Literatura, geografia: wspólne terytoria. Od poetyki przestrzeni do geopoetyki, red. E. Konończuk, E. Sidoruk. Białystok, Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku Publ., 2012, pp. 11–25. (In Pol.)

41. Stobiecki R. Europa Środkowa. Europa Środkowo-Wschodnia z perspektywy historii wyobrażonej. Między historią, geografią a literaturą. Dzieje najnowsze, 2020, no. 1, pp. 274–300. (In Pol.)

42. Todorova M. Imagining the Balkans. Oxford et al., 1997. Updated Edition. Oxford et al.: Oxford University Press Publ., 2009. 288 p.

43. Understanding Central Europe, ed. by M. Moskalewicz, W. Przybylski. London; New York, Routledge Publ., 2018. 610 p.

44. V kleštích dějin: Střední Evropa jako pojem a problém, ed. J. Trávníček. Brno, Host Publ., 2009, 343 p. (In Czech)

45. Vilikovský P. Všetko, čo viem o stredoeurópanstve. URL: https://www.visegradliterature.net/works/sk/Vilikovsk%C3%BD%2C_Pavel-1941/V%C5%A1etko%2C_%C4%8Do_viem_o_stredoeur%C3%B3panstve (accessed: 15.10.2022). (In Slovak)

46. Zelenka M. Střední Evropa v souvislostech literární a symbolické geografie. Nitra, Univerzita Konštantína Filozofa Publ., 2008, 182 p. (In Czech)