All
 
|
 
 


“Polish-Polish War”: Reasons and Consequences for the Political System
 
PIIS013122270008986-5-1
DOI10.20542/0131-2227-2020-64-2-42-52
Publication type Article
Status Published
Authors
Anna R. Lagno 
Occupation: Senior Lecturer, Faculty of Public Administration; Senior Researcher
Affiliation:
Lomonosov Moscow State University
Institute of Slavic Studies, Russian Academy of Sciences
Address: 27/4, Lomonosovskii Prosp., Moscow, 119992, Russian Federation
Olga V. Mikhailova
Occupation: Associate Professor, Faculty of Public Administration
Affiliation: Lomonosov Moscow State University
Address: 27/4, Lomonosovskii Prosp., Moscow, 119992, Russian Federation
Journal nameMirovaia ekonomika i mezhdunarodnye otnosheniia
EditionVolume 64 Issue 2
Pages42-52
Abstract

The “Polish-Polish War” metaphor describing relations between two major political parties – the “Civic Platform” and “Law and Justice” – has become a regular item in Polish political discourse. The article starts with explaining the origins of this conflict. The authors compare political programs of the two parties and highlight the key stages of the “war”, describing it in detail, focusing on events and factors that contributed to its escalation. The final section explores the effects of the conflict for the political system. Reviewing the background of the “Polish-Polish War” the authors point out that initially, in the late 1980s, major political actors in Poland – the Polish Communist Party and the Trade Union “Solidarity” – reached an agreement which contained core elements for consensus to be developed on the future soft political transition. However, the parliamentary elections of 1993 were won by left-wing parties due to the ongoing fragmentation of the groups derived from the “Solidarity”, as well as transition difficulties that accompanied Poland during radical economic reforms. The early 2000s created a new balance of power in the party system stemming from the disappearance of left-wing parties which had lost electoral support. The two right-wing parties lead by former political companions in the resistance for many years – Kaczyńsky brothers and Donald Tusk – became major political rivals. Exploring the development of the “Polish-Polish War” the authors demonstrate how an abusive political rhetoric and aggressive political actions determined the political discourse and changed the socio-political atmosphere in Poland later on. More significantly, the mutual aversion continued even when the party leaders had changed, and it is reproduced in public speeches of the new leadership at present. It is concluded that the “Polish-Polish War” had a number of negative effects on the political system. Among them there are: a growing lack of public confidence in political institutions; constraining political development due to the lack of political actors with new ideas and values on the left side of the ideological spectrum, who could potentially re-evaluate the political confrontation, set aside old divisions and supply new socio-political agenda.

Keywords“Polish-Polish War”, Polish party system, Law and Justice Party, Civic Platform, Jarosław Kaczyński, Donald Tusk, “Centre Agreement” Party, Trade Union “Solidarity”
Received28.03.2020
Publication date29.03.2020
Number of characters37130
Cite  
100 rub.
When subscribing to an article or issue, the user can download PDF, evaluate the publication or contact the author. Need to register.
Размещенный ниже текст является ознакомительной версией и может не соответствовать печатной

Table of contents

К истории вопроса
“Право и Справедливость” vs “Гражданская Платформа”
Ход "боевых действий"
* * *
1 Метафора “польско-польская война” прочно закрепилась в политическом дискурсе современной Польши [см., например: 1, с. 207; 2, сс. 218-219; 3; 4; 5; 6], что вызывает вопросы, связанные с определением причин непримиримого противостояния бывших политических союзников, выходящего далеко за рамки традиционной межпартийной конкуренции, свойственной для демократических политических систем. Около 20 лет “боевые действия” ведутся между двумя политическими партиями, относящимися к правой части идеологического спектра – партией “Право и справедливость” (далее – ПиС) и “Гражданская платформа” (далее – ГП), – и выражаются в регулярном обмене оскорбительными и уничижительными публичными комментариями в отношении действий друг друга. Воинственность партийных лидеров сводится не только к эмоциональности и беспрецедентной критичности в оценках, но и проявляется в стремлении политических противников к безоговорочному единоличному доминированию в политической системе с целью реализовать свой проект социально-политического развития страны. До сих пор ни одной партии не удалось обеспечить полный контроль над пространством публичной политики, что становится причиной регулярных обострений и с неизбежностью негативно отражается и на настроениях общественных.
2

К истории вопроса
3

Как пишет Л.С. Лыкошина, войны между этими партиями изначально ничего не предвещало, так как они “имели достаточно похожие программы, и их с известной долей условности можно было причислить к разряду либерально-консервативных” [5, c. 158]. ГП и ПиС скорее воспринимались как наиболее вероятные союзники при формировании будущей коалиции, так как лидеры обеих партий – братья Лех и Ярослав Качиньские и Дональд Туск были связаны с профсоюзом “Солидарность”, в 1980-е годы они вместе боролись за свободную демократическую Польшу и с удовольствием общались друг с другом, обсуждали насущные политические проблемы страны [7, c. 21].
4 “Солидарность” объединяла представителей самых разных политических сил, которые спорили между собой по многим вопросам, однако до конца 1980х годов всех их сплачивал общий враг – коммунистические власти Польши. Братья Качиньские, будущие лидеры ПиС, участвовали 6 февраля – 5 апреля 1989 г. в “Круглом столе”, на котором велись переговоры между оппозицией и властями Польской Народной Республики. Стороны пришли к согласию относительно внесения некоторых изменений в польскую политическую систему. Так, был легализован профсоюз “Солидарность”, восстановлена верхняя палата парламента (Сенат), назначены частично свободные выборы в нижнюю палату парламента (Сейм), восстановлен пост президента и т. д. [8] Однако состоявшиеся 4 июня 1989 г. выборы в парламент внесли определенные коррективы в достигнутые во время работы “Круглого стола” договоренности.

Number of purchasers: 0, views: 1013

Readers community rating: votes 0 

1. Savenkov R.V. Strategiya i taktika politicheskoj oppozitsii v sovremennoj Pol'she. Problemy stran postsovetskogo prostranstva, Tsentral'noj i Yugo-Vostochnoj Evropy. Slin'ko A.A., Mikhaleva O.Yu., Sal'nikova V.I., red. Vyp. 2. Voronezh, Izdatel'skij dom VGU, 2018, ss. 202-215. [Savenkov R.V. Strategiya i taktika politicheskoi oppozitsii v sovremennoi Pol'she [Strategy and Tactics of the Political Opposition in Contemporary Poland]. Problemy stran postsovetskogo prostranstva, Tsentral'noi i Yugo-Vostochnoi Evropy [Challenges Facing Post-Soviet, Central and Southeast Europe States]. Slin'ko A.A., Mikhaleva O.Yu., Sal'nikova V.I., eds. Iss. 2. Voronezh, Izdatel'skii dom VGU, 2018, pp. 202-215.]
2. Majorova O.N. Prezidentskie vybory v Pol'she 2015 g. Mezhdu Moskvoj i Bryusselem. Nikiforov K.V., otv. red. Moskva, Institut slavyanovedeniya RAN, 2016, ss. 218-230. [Maiorova O.N. Prezidentskie vybory v Pol'she 2015 g. [Polish presidential election 2015]. Mezhdu Moskvoi i Bryusselem [Between Moscow and Brussels]. Nikiforov K.V., ed. Moscow, Institut slavyanovedeniya RAN, 2016, pp. 218-230.]
3. Lykoshina L.S. “Pol'sko-pol'skaya vojna”: Politicheskaya zhizn' sovremennoj Pol'shi. Moskva, INION RAN, 2015. 258 s. [Lykoshina L.S. “Pol'sko-pol'skaya voina”: Politicheskaya zhizn' sovremennoi Pol'shi [The “Polish-Polish War”: The Political Situation in Poland]. Moscow, INION RAN, 2015. 258 p.]
4. Lykoshina L.S. Brat'ya Kachin'skie i desyatiletnyaya “pol'sko-pol'skaya vojna”. Konets “velikogo protivostoyaniya”? Rossiya i sovremennyj mir, 2015, № 4, cc. 73-89. [Lykoshina L.S. Brat'ya Kachin'skie i desyatiletnyaya “pol'sko-pol'skaya voina”. Konets “velikogo protivostoyaniya”? [The Kachinsky Brothers and the Ten Year “Polish-Polish War”. The End of “Great Confrontation”?] Russia and the Contemporary World, 2015, no. 4, pp. 73-89.]
5. Lykoshina L.S. “Pol'sko-pol'skaya vojna” nachala KhKhI veka. Rossiya i sovremennyj mir, 2011, № 4(73), cc. 158-173. [Lykoshina L.S. “Pol'sko-pol'skaya voina” nachala XXI veka [The “Polish-Polish War” at the Start of the 21st Century]. Russia and the Contemporary World, 2011, no 4(73), pp. 158-173.]
6. Refleksje, 2011, no. 3 (wiosna–lato): Wojna polsko-polska. Available at: https://pressto.amu.edu.pl/index.php/r/issue/view/606  (accessed 30.01.2019).
7. Lykoshina L.S. Donal'd Tusk: Politicheskij portret. Moskva, INION RAN, 2013. 100 c. [Lykoshina L.S. Donal'd Tusk: Politicheskii portret [Donald Tusk: Political Portrait]. Moscow, INION RAN, 2013. 100 p.]
8. Majorova O.N. K voprosu o khode peregovorov vlasti i oppozitsii za “kruglym stolom” 1989 goda v Pol'she. Slavyanovedenie, 2007, № 3, cc. 39-54. [Maiorova O.N. K voprosu o khode peregovorov vlasti i oppozitsii za “kruglym stolom” 1989 goda v Pol'she [“Round Table Talks” in Poland 1989: the Course of Negotiations between Authorities and Opposition]. Slavic studies, 2007, no. 3, pp. 39-54.]
9. Dudek A. Pierwsze lata III Rzeczypospolitej. 1989–2001. Kraków, ARCANA, 2002. 522 s.
10. Majorova O.N. Ehvolyutsiya partijnoj sistemy v postsotsialisticheskoj Pol'she. Slavyanovedenie, 2004, № 3, cc. 47-58. [Maiorova O.N. Evolyutsiya partiinoi sistemy v postsotsialisticheskoi Pol'she [The Evolution of the Party System in Post-Socialist Poland]. Slavic studies, 2004, no. 3, pp. 47-58.]
11. Lykoshina L.S. Krizis vlasti v Pol'she. Levye ukhodyat? Vostochnaya Evropa v nachale XXI veka: Sb. obzorov i ref. Igritskij Yu.Yu., otv. red. Moskva, INION RAN, 2004, ss. 129-139. [Lykoshina L.S. Krizis vlasti v Pol'she. Levye ukhodyat? [The Crisis of Power in Poland. Do the "Lefts" go?] Vostochnaya Evropa v nachale XXI veka: Sb. obzorov i ref. [Eastern Europe at the Beginning of the XXI Century: Collection of Reviews and Abstracts]. Igritskii Yu.Yu., ed. Moscow, INION RAN, 2004, pp. 129-139.]
12. Konwencja Komitetu Wyborczego Prawo i Sprawiedliwość Lecha Kaczyńskiego (09.06.2011). Available at: http://pis.org.pl/  (accessed 02.04.2019).
13. Przyłęcki P. Popylizm w polskiej polityce. Analiza dyskursu polityki. Warszawa, Wydawnictwo sejmowe, 2012. 280 s.
14. Sadecki J. Trzynastu: premierzy wolnej Polski. Kraków, TAiWPN Universitas Kraków, 2009. 334 s.
15. Program PiS 2014. Available at: http://pis.org.pl/dokumenty  (accessed 08.02.2019).
16. Bartoszewski: PO partią umiaru i rozsądku. Wprost, 06.10.2007. Available at: https://www.wprost.pl/kraj/115393/Bartoszewski-PO-partia-umiaru-i-rozsadku.html  (accessed 10.03.2019).
17. Platforma Obywatelska. Available at: http://www.platforma.org/o-nas  (accessed 16.01.2019).
18. Noskova A.F., otv. red. Pol'sha v KhKh veke. Ocherki politicheskoj istorii. Moskva, Indrik, 2012. 952 c. [Noskova A.F., ed. Pol'sha v XX veke. Ocherki politicheskoi istorii [Poland in the 20th century. Essays on Political History]. Moscow, Indrik, 2012. 952 p.]
19. Tam gdzie strach, tam PiS (wywiad z D. Tuskiem). Polityka, 2010, no. 27, ss. 18-21.
20. Wybory do Sejmu: wyniki głosowania na listy komitetów wyborczych w skali kraju. Państwowa Komisja Wyborcza. Available at: http://wybory2001.pkw.gov.pl/sjg2_k.html  (accessed 05.02.2019).
21. Lykoshina L.S. Politicheskoe razvitie Pol'shi v pervom desyatiletii XXI v.: Analit. obzor. Bitkova T.G., otv. red. Moskva, INION RAN, 2011. 96 s. [Lykoshina L.S. Politicheskoe razvitie Pol'shi v pervom desyatiletii XXI v.: Analit. obzor [The Political Development of Poland in the first decade of the 21st century: Analytical Review]. Bitkova T.G., ed. Moscow, INION RAN, 2011. 96 p.]
22. Cenckiewicz S., Chmielecki A. Prezydent: Lech Kaczynski 2005–2010. Warszawa, Fronda, 2016. 560 s.
23. Bukharin N.I. Pol'sha: otstaivaya prava. Vishegradskaya Evropa: Otkuda i kuda? Dva desyatiletiya po puti reform v Vengrii, Pol'she, Slovakii i Chekhii. Shishelina L.N., red. Moskva, Ves' mir, 2010, gl. 6.2, ss. 479-506. [Bukharin N.I. Pol'sha: otstaivaya prava [Poland: Defending the Rights]. Vishegradskaya Evropa: Otkuda i kuda? Dva desyatiletiya po puti reform v Vengrii, Pol'she, Slovakii i Chekhii [Visegrad Europe: Where From – Where To? Twenty Years on the Path of Reforms in Hungary, Poland, Slovakia and Czech Republic]. Shishelina L.N., ed. Moscow, Ves' mir, 2010, ch. 6.2, pp. 479-506.]
24. Krasowski R. Krytyka prawicowego rozumu. Polityka, 2012, no. 2(2841), ss. 20-22
25. Janicki M., Władyka W. Wygrani przed czasem. Polityka, 2013, no. 31(2918), ss. 13-15.
26. Rzadki typ inteligenta. Dziennik.pl, 05.11.2007. Available at: https://wiadomosci.dziennik.pl/wydarzenia/artykuly/60532,rzadki-typ-inteligenta.html  (accessed 01.02.2019).
27. Sprawozdanie Stenograficzne z posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej w dniu 7 września 2007 r. Available at: http://orka.sejm.gov.pl/StenoInter5.nsf/0/0D0606116BF15706C1257352003117FC/$file/47_c_ksiazka.pdf  (accessed 01.02.2019).
28. Wroński P. Palikot pyta o prezydenta i alkohol. Gazeta Wyborcza, 14.01.2008. Available at: http://wyborcza.pl/1,75398,4833677.html  (accessed 06.02.2019).
29. "Kaczyński ma ten sam lęk co Hitler czy Stalin”. Onet.pl, 14.09.2010. Available at: https://wiadomosci.onet.pl/tylko-w-onecie/kaczynski-ma-ten-sam-lek-co-hitler-czy-stalin/pltt8  (accessed 30.01.2019).
30. Janusz Palikot ma przeprosić Jarosława Kaczyńskiego. Interia Fakty, 11.06.2014. Available at: https://fakty.interia.pl/polska/news-janusz-palikot-ma-przeprosic-jaroslawa-kaczynskiego,nId,1441115#utm_source=paste&utm_medium=paste&utm_campaign=chrome  (accessed 30.01.2019).
31. Jarosław Kaczyński w Zakopanem: Musimy skończyć z polsko-polską wojną. Newsweek, 29.05.2010. Available at: https://www.newsweek.pl/polska/wybory-2010-jaroslaw-kaczynski-skonczmy-z-polsko-polska-wojna/99dsmbm  (accessed 30.01.2019).
32. Mazurczak J. Wojna polsko-polska a kryzys postindustrialny. Refleksje, 2011, no. 3 (wiosna–lato): Wojna polsko-polska, ss. 11-25. DOI: https://doi.org/10.14746/r.2011.3.02 
33. Orędzie Prezydenta Bronisława Komorowskiego. 06.08.2010. Available at: https://www.prezydent.pl/archiwum-bronislawa-komorowskiego/aktualnosci/wypowiedzi-prezydenta/wystapienia/art,54,oredzie-prezydenta-bronislawa-komorowskiego.htm  (accessed 06.02.2019).
34. Wystąpienie prezydenta z okazji Święta Niepodległości. 06.08.2010. Available at: https://www.prezydent.pl/archiwum-bronislawa-komorowskiego/aktualnosci/wypowiedzi-prezydenta/wystapienia/art,91,wystapienie-prezydenta-z-okazji-swieta-niepodleglosci,2.html  (accessed 06.02.2019).
35. Sprawcy ataku w biurze PiS grozi dożywocie. TVP.info, 19.10.2010. Available at: https://www.tvp.info/3050966/polska/atak-na-biuro-poselskie-pis/  (accessed 07.02.2019).
36. Miziołek J. Wojna polsko-polska przeżywa apogeum. Z polityków przeszło na ludzi. wPolityce.pl, 07.10.2011. Available at: https://wpolityce.pl/polityka/119906-wojna-polsko-polska-przezywa-apogeum-z-politykow-przeszlo-na-ludzi  (accessed 06.02.2019).
37. Mord w biurze PiS. 6 lat temu zginął Marek Rosiak. Do Rzeczy, 19.10.2016. Available at: https://dorzeczy.pl/12550/Mord-w-biurze-PiS-6-lat-temu-zginal-Marek-Rosiak.html  (accessed 07.02.2019).
38. Mikhalev O.Yu. Pol'sha. Tsentral'naya Evropa: politicheskij portret na fone 100-letiya. Shishelina L.N., Vedernikov M.V., red. Moskva, IE RAN, 2018, ss. 94-147. [Mikhalev O.Yu. Pol'sha [Poland]. Tsentral'naya Evropa: politicheskii portret na fone 100-letiya [Central Europe: a Political Portrait on the background of the 100th Anniversary]. Shishelina L.N., Vedernikov M.V., eds. Moscow, IE RAN, 2018, pp. 94-147.]
39. Kaczyński: zemsty nie będzie. „Żadnego kopania tych, którzy upadli. Nawet jeżeli upadli z własnej winy i słusznie”. wPolityce.pl, 25.10.2015. Available at: http://wpolityce.pl/polityka/269644-kaczynski-zemsty-nie-bedzie-zadnego-kopania-tych-ktorzy-upadli-nawet-jezeli-upadli-z-wlasnej-winy-i-slusznie  (accessed 01.02.2019).
40. Borusewicz: To skutek nagonki na Adamowicza. Rzeczpospolita, 14.01.2019. Available at: https://www.rp.pl/Platforma-Obywatelska/190119723-Borusewicz-To-skutek-nagonki-na-Adamowicza.html  (accessed 07.02.2019).
41. Bohdańska K. Mateusz Morawiecki o zabójstwie Pawła Adamowicza. „Będę osobiście dopytywał służby”. WP Wiadomości, 22.01.2019. Available at: https://wiadomosci.wp.pl/mateusz-morawiecki-o-zabojstwie-pawla-adamowicza-bede-osobiscie-dopytywal-sluzby-6341181172111489a  (accessed 07.02.2019).
42. Schetyna: prezydent niestety popełnia delikt konstytucyjny. TVP Info, 10.12.2015. Available at: https://www.tvp.info/23060963/schetyna-prezydent-niestety-popelnia-delikt-konstytucyjny  (accessed 26.06.2019).
43. Prezydent podpisał ustawę medialną. Nadchodzą zmiany w mediach publicznych. Niezalezna.pl, 07.01.2016. Available at: https://niezalezna.pl/74657-prezydent-podpisal-ustawe-medialna-nadchodza-zmiany-w-mediach-publicznych  (accessed 26.06.2019).
44. Sąd Najwyższy. Opozycja zapowiada wspólny front. „Działania będą tym skuteczniejsze, im bardziej zaskoczą PiS”. Wyborcza.pl, 17.07.2017. Available at: http://wyborcza.pl/7,75398,22105250,sad-najwyzszy-opozycja-zapowiada-wspolny-front-dzialania.html?disableRedirects=true  (accessed 26.06.2019).
45. Ustawa z dnia 26 stycznia 2018 r. o zmianie ustawy o Instytucie Pamięci Narodowej – Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, ustawy o grobach i cmentarzach wojennych, ustawy o muzeach oraz ustawy o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod groźbą kary. Dziennik Ustaw, 2018. Poz. 369. Available at: http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20180000369  (accessed 26.06.2019).
46. Schetyna: PO złoży projekt nowelizacji przepisów ustawy o IPN. Onet, 07.02.2018. Available at: https://wiadomosci.onet.pl/kraj/schetyna-po-zlozy-projekt-nowelizacji-przepisow-ustawy-o-ipn/39ym1mw  (accessed 26.06.2019).
47. Leszczyński A. Kolejny pożar w stosunkach z Izraelem. Jak PiS wpadł we własne sidła i naraził Polskę. OKO.press, 19.02.2019. Available at: https://oko.press/kolejny-pozar-w-stosunkach-z-izraelem-jak-pis-wpadl-we-wlasne-sidla-i-narazil-polske/  (accessed 26.06.2019).
48. Marzymy o większości konstytucyjnej (wywiad z J. Kaczyńskim). Do Rzeczy, 2017, noyu 6/208, ss. 16-20.

Система Orphus

Loading...
Up