Историческая политика в современной Турции

 
Код статьиS207987840010436-8-1
DOI10.18254/S207987840010436-8
Тип публикации Статья
Статус публикации Опубликовано
Авторы
Аффилиация:
Институт стран Азии и Африки МГУ им. М. В. Ломоносова
МГИМО Университет МИД России
Адрес: Российская Федерация, Москва
Название журналаИстория
Выпуск
Аннотация

В статье анализируются стратегии исторической политики в Турции на разных этапах новейшей истории страны. Процессы политизации истории были характерны для Турции на всем протяжении ХХ в. и начала XXI в. На этапе становления республики кемалисты создавали миф о турецком происхождении мировой цивилизации для преодоления исторической травмы от поражения в Первой мировой войны и распада страны, проводили негативную ревизию османского прошлого и его тотальную национализацию в виде ребрендинга «османского наследия» в «истинно турецкое». В эрдогановской Турции объектом негативной ревизии и питательной средой культивирования исторических обид стали создатели светской Турецкой Республики, а Османская империя, наоборот, начала мифологизироваться как колыбель мировой цивилизации, наиболее успешный пример исламской империи и уникальный образец либерального многонационального государства, опирающегося на ценности мультикультурализма. Наблюдаемый последние два десятилетия повышенный интерес турецких политиков к османскому прошлому ошибочно считать «открытием» Османской империи для современной Турции, поскольку он нацелен на многоуровневое использования османского прошлого в своих интересах и выражается в превращении национальной истории в пространство политической борьбы. Введенная в оборот в 2010-е гг. дихотомия «реальной» и «официальной» истории позволила, с одной стороны, реализовать задачу дискредитации раннереспубликанского периода и героизации позднеосманского периода, с другой — превратить историю в эффективный инструмент противодействия внутренним и внешним врагам режима.

Ключевые словаТурция, Османская империя, историческая политика, российско-турецкие отношения, политика памяти, дезинтеграционные процессы, политическая идентичность, национализм, Ближний Восток
Источник финансированияИсследование выполнено при финансовой поддержке Российского научного фонда «Многофакторный анализ “азиатского поворота» в российской внешней политике (достижения, проблемы, перспективы)» (проект № 19-18-00142).
Получено05.07.2020
Дата публикации14.12.2020
Кол-во символов92888
Цитировать  
100 руб.
При оформлении подписки на статью или выпуск пользователь получает возможность скачать PDF, оценить публикацию и связаться с автором. Для оформления подписки требуется авторизация.

Оператором распространения коммерческих препринтов является ООО «Интеграция: ОН»

Всего подписок: 0, всего просмотров: 580

Оценка читателей: голосов 0

1. Вдовиченко Д. И. Борьба политических партий в Турции (1944—1965 гг.) М., 1967.

2. Данилов В. И. Политическая борьба в Турции. 50-е — начало 80-х гг. XX в. М., 1985.

3. Кемаль Ататюрк. Избранные речи и выступления. М., 1966.

4. Кемаль М. Путь новой Турции. Т. I—IV. М., 1929—1934.

5. Киреев Н. Г. История Турции — XX в. М., 2007.

6. Леви Гюнтер. Армянский вопрос в Османской империи: мифы и реальность. М., 2016.

7. Миллер А. И., Липман М. А. Историческая политика в XXI в. М., 2012.

8. Миллер А. Ф. Турция. Актуальные проблемы Новой и Новейшей истории. М., 1983.

9. Памук Орхан. Стамбул: город воспоминаний. М., 2006.

10. Шлыков П. В. Евразийство и евразийская интеграция в политической идеологии и практике Турции // Сравнительная политика. Т. 8. № 1. 2017. С. 58—77.

11. Ahmad Feroz. Turkey: The Quest for Identity. Oxford, 2003.

12. Akbayrak Hasan. Milletin Tarihinden Ulusun Tarihine. İstanbul, 2009.

13. Aksakal Mustafa. The Ottoman road to war in 1914: The Ottoman Empire and the First World War. Cambridge, 2008.

14. Atatürk, Mustafa Kemal. Nutuk: 1919—1927. Ankara: Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Atatürk Araştırma Merkezi, 2011. Nutuk Veri Tabanı [Электронный ресурс]. URL: http://tdk.gov.tr/nutuk-veri-tabani/

15. Atatürk’ün Söylev ve Demecleri. Cilt 2. İstanbul, 1945.

16. Aydın, Suavi. 30’ların tezlerine geri dönüş: Anadolu’da ‘proto-Türkler’in yeniden keşfi // Toplum ve Bilim. Sayı 96. Bahar 2003. S. 8—34 [Электронный ресурс]. URL: https://www.iletisim.com.tr/dergiler/toplum-ve-bilim/3/sayi-96-bahar-2003-sayi-96-bahar-2003/9966

17. Baykal Bekir Sıtkı. Şark Buhranı ve Sabah Gazetesi // Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, Cilt 6, Sayı 4. 1948. P. 219—258, 251—252 [Электронный ресурс]. URL: http://dtcfdergisi.ankara.edu.tr/index.php/dtcf/article/view/2272/1975

18. Berktay Halil. Tarih Çalışmaları // Belge, Murat (ed.). Cumhuriyet Dönemi Türkiye Ansiklopedisi. Cilt 9. İstanbul, 1983. S. 2456—2478.

19. Bora Tanıl. Milli Kimliğin Kuruluş Döneminde Resmi Metinlerde ‘Yunan Düşmanlığı’ Neden Eksikti, Nereye Gitmişti? // Defter. № 32. 1998. P. 36—42 [Электронный ресурс]. URL: https://defterdergisi.wordpress.com/2012/11/08/sayi-32/

20. Brockett Gavin D. How Happy to Call Oneself a Turk: Provincial Newspapers and the Negotiation of a Muslim National Identity. Austin, 2011.

21. Brockett Gavin D. When Ottomans Become Turks: Commemorating the Conquest of Constantinople and Its Contribution to World History // The American Historical Review. Vol. 119. № 2. 2014. P. 399—433

22. Çambel Hasan Cemil. Atatürk ve Tarih // Belleten Dergisi, Cilt 3, Sayı 10. P. 269-272 [Электронный ресурс]. URL: https://www.ttk.gov.tr/yayinlarimiz/dergi/belleten-ciltiii-sayi-10-yil-1939-nisan/

23. Çelik Burçe. Technology and national identity in Turkey: mobile communications and the evolution of a post-Ottoman nation. L.; N. Y., 2011.

24. Çevik Senem B. Turkish historical television series: public broadcasting of neo-Ottoman illusions // Southeast European and Black Sea Studies, Vol. 19. Is. 2. 2019. P. 227—242.

25. Cınar A. Modernity, Islam and Secularism in Turkey: Bodies, Places and Time. Minneapolis, 2005.

26. Çolak Yılmaz. Ottomanism vs. Kemalism: Collective Memory and Cultural Pluralism in 1990s Turkey // Middle Eastern Studies. Vol. 42. № 4. July 2006. P. 587—602.

27. Copeaux Etienne. Türk Tarih Tezinden Türk-İslam Sentezine: Tarih Ders Kitaplarında, 1931—1993. Çev. Ali Berktay. İstanbul, 1998.

28. Damat Mehmet Şerif Paşa. Faith Sültan Mehmed Han-i Sani ve İstanbul Fethi. İstanbul, 1953.

29. Danışmend İsmail Hami. The Importance of the Conquest of Istanbul for Mankind and Civilization. İstanbul, 1953.

30. E. Yüzbaşı Ziya; E. Yüzbaşı Rahmi. Girit Seferi. Istanbul, 1933.

31. Engin, Mehmet Saffet. Kemalizm İnkilabının Prensipleri. Cilt 1Э2. Büyük Türk medeniyetinin tarihî ve sosyolojik tetkikine methal. İstanbul, 1938.

32. Ersanlı Büşra. The Ottoman Empire in the Historiography of the Kemalist Era: A Theory of Fatal Decline // Adanir, Fikret; Faroqhi, Suraiya (eds.). The Ottomans and the Balkans: A Discussion of Historiography. Boston, 2002. P. 115—154.

33. Govsa İbrahim Alaettin. Türk Meşhurları Ansiklopedisi. İstanbul, 1945.

34. Habermas Jürgen; Leaman Jeremy. Concerning the Public Use of History // New German Critique. № 44. Special Issue on the Historikerstreit Spring—Summer, 1988. P. 40—50.

35. Hanioğlu M. Şükrü. Atatürk: an intellectual biography. Princeton, 2011.

36. İnan Afet. Bir Türk Amirali XVI ıncı Asrın Büyük Geografı: Piri Reis // Belletin. Cilt 1. Sayı 2. 1937. S. 317—348 [Электронный ресурс]. URL: http://docs.neu.edu.tr/library/nadir_eserler_el_yazmalari/Dergiler/1_Belletenler/2184.pdf

37. İnan Afet. Medeni Bilgiler ve M. Kemal Atatürk’ün El Yazıları. Ankara, 2000.

38. İnan Afet. Türk-Osmanlı Tarihinin Karakteristik Noktalarına bir Bakış // Belleten. Cilt II. Sayı 5-6. 1938. S.123—132.

39. Kabapınar Yücel. Başlangıcından Günümüze Türk Tarih Tezi ve Lise Tarih Kitaplarına Etkisi // Çağdaş Türkiye Tarihi Araştırmaları Dergisi. Cilt 1. № 2. 1992. P. 143—177 [Электронный ресурс]. URL: https://ataturkilkeleri.deu.edu.tr/pdf/1.ciltsayi2/c1_s2_yucel_kabapinar.pdf

40. Kansu Şevket Aziz; Şahinbaş, İrfan (çev.). Anadolu’da Türk Mütefekkirlerinin Coğrafi Yayılışı Üzerinde Bir Araştırma — A Research on the Geographical Distribution of Turkish Intellectuals in Anatolia // Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi. Cilt 1. Sayı 1. 1942. P. 29-34. URL: http://dtcfdergisi.ankara.edu.tr/index.php/dtcf/article/view/2821/2326

41. Kaplan S. The Pedagogical State: Education and the Politics of National Culture in Post-1980 Turkey. Stanford, 2006.

42. Kemal Yahya; Şinasi Abdülhak; Hamdi Ahmet. İstanbul. İstanbul, 1953.

43. Koçu Reşat Ekrem. Eski İstanbul’da meyhaneler ve meyhane köçekleri. 2. Baskı. İstanbul, 2002.

44. Koçu Reşat Ekrem. Türk İstanbul: “Cumhuriyet” in 500 üncü fetih yılı armağanı. Ankara, 1953.

45. Köprülü Mehmed Fuat. The Origins of the Ottoman Empire. Albany, 1992.

46. Kunter Halim Bakı. Fatih Camii ve Bizans Sarnıcı. Istanbul, 1939.

47. Nora Pierre. Recent history and the new dangers of politicization // Eurozine. 24.11.2011 [Электронный ресурс]. URL: https://www.eurozine.com/recent-history-and-the-new-dangers-of-politicization/

48. Özbek Nadir. Zeki Velidi Togan ve “Türk Tarih Tezi” // Toplumsal Tarih. Cilt 8. Sayı 45. P. 20—27.

49. Palabiyik Mustafa Serdar. Politicization of recent Turkish history: (ab)use of history as a political discourse in Turkey // Turkish Studies. Vol. 19. Is. 2 2018. P. 240—263.

50. Pamuk Orhan. İstanbul: Hatıralar ve Sehir. İstanbul, 2003.

51. Rogers John Michael. Sinan: Makers of Islamic Civilization. Oxford, 2006.

52. Şakir Ziya. Türkler Karşısında Napolyon. İstanbul, 1943.

53. Shlykov Pavel. The “Turkish Model” in Historical Perspective // Russia in Global Affairs. Vol. 16. № 2. 2018. P. 34—59.

54. Shlykov Pavel. The Secularization and Desecularization Nexus in the Turkish Context: What is behind? // Politics and Religion Journal. Vol. 13. № 2. 2019. P. 199—236.

55. Şimşek Ahmet. “Türk Tarih Tezi” Üzerine Bir Değerlendirme // Türkiye Günlüğü. Sayı 111. Yaz 2012. S. 85—100.

56. Swoboda Hannes; Wiersma Jan Marinus (eds.). Politics of the Past: The Use and Abuse of History. Wien, 2009. P. 70—80.

57. Tanışık İbrahim Hilmi. İstanbul çeşmeleri. Cilt 1. İstanbul ciheti. İstanbul, 1943—1945.

58. Tarih. Türk Tarihi Tetkik Cemiyeti tarafından yazılmıştır. Cilt I: Tarihten evvelki zamanlar ve eski zamanlar. İstanbul, 1931.

59. Tarih. Türk Tarihi Tetkik Cemiyeti tarafından yazılmıştır. Cilt III: Yeni ve Yakın Zamanlarda Osmanlı-Türk Tarihi. İstanbul, 1931. S. 3.

60. Toprak Zafer. Darwin’den Dersim’e: Cumhuriyet ve Antropoloji. İstanbul, 2012.

61. Tülbentçi Feridun Fazıl. Geçmişte Bugün. Ankara, 1943.

62. Türk Tarihinin Ana Hatları: Methal Kısmı. İstanbul, 1931.

63. Uzer Umut. Glorification of the Past as a Political Tool: Ottoman history in contemporary Turkish politics // The Journal of the Middle East and Africa. Vol. 9. Is. 4. 2018. P. 339—357.

64. Uzuncarşılı İsmail Hakkı. Osmanlı Tarihi. Cilt 2. Ankara, 1947.

65. Wei George. Politicization and De-Politicization of History: The Evolution of International Studies of the Nanjing Massacre // The Chinese Historical Review. Vol. 15. Is. 2. 2008. P. 242—295.

66. Yazıcı Fatih. Cumhuriyet Dönemi Tarih Ders Kitaplarında Tarihyazımı // Engin, Vahdettin; Şimşek, Ahmet (ed.). Türkiye’de Tarihyazımı. İstanbul, 2011. P. 197—219.

67. Yazıcı Fatih. Cumhuriyet Dönemi Tarih Ders Kitaplarında Tarihyazımı // Engin, Vahdettin; Şimşek, Ahmet (ed.). Türkiye’de Tarihyazımı. İstanbul, 2011. P. 197—219.

68. Zürcher Erik Jan. Turkey: a modern history. L.; N. Y., 2004.

69. Akşam [Электронный ресурс]. URL: https://www.aksam.com.tr/

70. Anadolu Ajansı [Электронный ресурс]. URL: https://www.aa.com.tr/

71. BBC Türkiye [Электронный ресурс]. URL: https://www.bbc.com/turkce/

72. CNN Türk [Электронный ресурс]. URL: https://www.cnnturk.com/

73. Cumhuriyet [Электронный ресурс]. URL: https://www.cumhuriyetarsivi.com/

74. En Son Haber [Электронный ресурс]. URL: https://www.ensonhaber.com/

75. Haber 7 [Электронный ресурс]. URL: http://www.haber7.com/

76. Hürriyet [Электронный ресурс]. URL: https://www.hurriyet.com.tr/

77. Milliyet (1950-2007) [Электронный ресурс]. URL: http://gazetearsivi.milliyet.com.tr/

78. Milliyet (2008—2020) [Электронный ресурс]. URL: https://www.milliyet.com.tr/

79. New York Times [Электронный ресурс]. URL: https://www.nytimes.com/

80. Sabah [Электронный ресурс]. URL: https://www.sabah.com.tr/

81. Sözcü [Электронный ресурс]. URL: https://www.sozcu.com.tr/

82. T24 [Электронный ресурс]. URL: https://t24.com.tr/

83. Yeni Akit [Электронный ресурс]. URL: https://www.yeniakit.com.tr/

84. Yeni Asır [Электронный ресурс]. URL: https://www.yeniasir.com.tr/

85. Yeni Şafak [Электронный ресурс]. URL: https://www.yenisafak.com/

Система Orphus

Загрузка...
Вверх