Исландские вулканы в средневековых сагах, хрониках, анналах и современной исследовательской литературе

 
Код статьиS207987840027707-6-1
DOI10.18254/S207987840027707-6
Тип публикации Статья
Статус публикации Опубликовано
Авторы
Аффилиация: Институт всеобщей истории РАН
Адрес: Российская Федерация, Москва
Название журналаИстория
Выпуск
Аннотация

Исландия — это область невероятно активной вулканической деятельности. Вулканические извержения сопровождают жизнь на острове с самого момента его заселения. По подсчетам ученых, в историческое время произошло более двухсот извержений, самое последнее из которых на сегодняшний день — извержение вулкана Фаградальсфьядль в 40 км от Рейкьявика в августе 2022 г. Исландия — родина уникальной средневековой литературы, записанной в XII—XIII вв. Внимание исследователей обращает на себя тот факт, что в самом знаменитом нарративном жанре древнеисландской литературы — так называемых «сагах об исландцах», или «родовых сагах», описывающих жизнь на острове в «век саг», — вулканы не упоминаются вовсе. Проведенный в настоящей статье анализ упоминаний/описаний вулканических извержений в «Книге о занятии земли», «епископских сагах» и исландских анналах демонстрирует, что наличие или отсутствие таковых регулировалось требованиями жанра.

Ключевые словаИсландия, вулканы, саги, хроники, анналы
Получено30.06.2023
Дата публикации05.10.2023
Кол-во символов48804
Цитировать  
100 руб.
При оформлении подписки на статью или выпуск пользователь получает возможность скачать PDF, оценить публикацию и связаться с автором. Для оформления подписки требуется авторизация.

Оператором распространения коммерческих препринтов является ООО «Интеграция: ОН»

Всего подписок: 2, всего просмотров: 217

Оценка читателей: голосов 0

1. Берков В. П. Исландско-русский словарь. М., 1962.

2. Джаксон Т. Н. «У зим бывают имена» // Графосфера. 2023. Т. 3. № 1 (в печати).

3. Стеблин-Каменский М. И. Мир саги. Л., 1971.

4. Стурла Тордарсон. Сага об исландцах / пер. с древнеисл. языка, общая редакция и комментарии А. В. Циммерлинга. СПб., 2007.

5. Bagge S. Nature and Society in The King’s Mirror // Arkiv för nordisk filologi. 1994. B. 109. S. 5—42.

6. Bibire P. Páls saga biskups // Medieval Scandinavia. An Encyclopedia / Ph. Pulsiano et al. N.Y.; L., 1993. P. 496.

7. Brennu-Njáls saga / Jakob Benediktsson (Íslenzk fornrit; 12). Reykjavík, 1954.

8. Chronicum Scottorum: A Chronicle of Irish Affairs, from the Earliest Times to A. D. 1135, with a Supplement containing the Events from 1141 to 1150 / ed. and tr. by W. V. Hennessy. L., 1866. (Rolls Series; 46).

9. Cleasby R., Gudbrand Vigfusson. An Icelandic-English Dictionary. Oxford, 1957.

10. Dugmore A., Orri Vésteinsson. Black Sun, High Flame, and Flood: Volcanic Hazards in Iceland // Surviving Sudden Environmental Change: Answers from Archaeology / J. Cooper, P. Sheets. Denver, 2012. P. 67—90.

11. Falk O. The Vanishing Volcanoes: Fragments of Fourteenth-century Icelandic Folklore // Folklore. 2007. Vol. 118. P. 1—22.

12. Flateyjarbók. En Samling af norske Konge-Sagaer med indskudte mindre Fortællinger om Begivenheder i og udenfor Norge samt Annaler / Guðbrandr Vigfússon, C. R. Unger. Christiania, 1860, 1862, 1868. B. I—III.

13. Guðmundar biskups saga // Biskupa sögur / Guðbrandr Vigfússon, Jón Sigurðsson, Þorvaldur Bjarnarson, Eiríkur Jónsson. Københafn, 1878. B. 2. Bls. 3—184.

14. Guðrún Ása Grímsdóttir. Formáli // Biskupa Sögur III / Guðrún Ása Grímsdóttir (Íslenzk fornrit; 17). Reykjavík, 1998. Bls. V—cxxxvii.

15. Guðrún Larssen. Úm aldur Elgjárhrauna // Náttúrufræðingurinn. 1979. B. 49. Bls. 1—80.

16. Historia Norwegie / еd. by I. Ekrem, L. B. Mortensen; tr. by P. Fisher. Copenhagen, 2003.

17. Hungrvaka // Biskupa sögur II / Ásdís Egilsdóttir (Íslenzk fornrit; 16). Reykjavík, 2002. Bls. 1—43.

18. Islandske annaler indtil 1578 / G. Storm. Christiania, 1888 (reprint: Oslo, 1977).

19. Jóhannes Áskelsson. Þar var bærinn, sem nú er borgin // Náttúrfræðingurinn. 1955. B. 25. Bls. 122—132.

20. Konungs skuggsjá / L. Holm-Olsen (Norrøne tekster; 1). Oslo, 1981.

21. Kristni saga // Íslendingabók. Kristni saga (The Book of the Icelanders. The Story of the Conversion) / tr. by S. Grønlie (Viking Society for Northern Research. Text series; 18). L., 2006. P. 33—74.

22. Kristni saga // Íslendinga sögur / Guðni Jónsson. Reykjavík, 1953. B. 1. Bls. 243—280.

23. Landnámabók / Jakob Benediktsson (Íslenzk fornrit; 1). Reykjavík, 1986. Bls. 29—397.

24. Lárentíus saga biskups // Biskupa Sögur III / Guðrún Ása Grímsdóttir (Íslenzk fornrit; 17). Reykjavík, 1998. Bls. 213—441.

25. McCarthy D., Breen A. Astronomical Observations in the Irish Annals and their Motivation // Peritia. 1997. Vol. 11. P. 1—43.

26. Nordvig M. What happens when “Hider” and “Screamer” go sailing with “Noisy”? Geomythological traces in Old Icelandic mythology // Past Vulnerability: Volcanic eruptions and human vulnerability in traditional societies past and present / еd. by F. Riede. Aarhus, 2015. P. 75—88.

27. Nordvig M. Volcanoes in Old Norse mythology: myth and environment in early Iceland. Cambridge, 2021.

28. Oddaannálar og Oddverjaannáll / Eiríkur Þormόðsson og Guðrún Ása Grímsdόttir. Reykjavík, 2003.

29. Oglivie A., Gísli Pálsson. Weather and witchcraft in the sagas of Icelanders // The Fantastic in Old Norse/Icelandic Literature. Sagas and the British Isles. Preprint Papers of The Thirteenth International Saga Conference. Durham, 2006. Vol. 2. P. 734—741.

30. Oppenheimer C. et al. The Eldgjá eruption: timing, long-range impacts and influence on the Christianisation of Iceland // Climatic Change. 2018. Vol. 147. P. 369—381.

31. Orri Vésteinsson. The archaeology of Landnám: Early settlements in Iceland // Vikings: The North Atlantic Saga / еd. by W. W. Fitzhugh, E. I. Ward. Washington, 2000. P. 164—174.

32. Páls saga byskups // Biskupa sögur II / Ásdís Egilsdóttir (Íslenzk fornrit; 16). Reykjavík, 2002. Bls. 295—332.

33. Rowe E. A. The Flateyjarbók Annals as a Historical Source. A Response to Eldbjørg Haug // Scandinavian Journal of History. 2002. Vol. 27. P. 233—242.

34. Schier K. Sagaliteratur. Stuttgart, 1970.

35. Sigurdson E. R. The Church in Fourteenth-century Iceland: Ecclesiastical Administration, Literacy, and the Formation of an Elite Clerical Identity. Ph.D. Thesis. University of Leeds. Institute for Medieval Studies. 2011. Ph.D. Thesis. [Электронный ресурс]. URL: https://etheses.whiterose.ac.uk/2610/ (дата обращения: 19.12.2022).

36. Sigurður Nordal. Three essays on Völuspá / trans. by B. S. Benedikz and J. S. McKinnell // Saga-Book of the Viking Society. 1970—1973. Vol. XVIII. P. 79—135.

37. Sigurður Nordal. Þangbrandur á Mýrdalssandi // Festskrift til Finnur Jónsson, 29. maj 1928 / Johs. Brøndum-Nielsen et al. København, 1928. S. 113—120.

38. Taggart D. All the Mountains Shake: Seismic and Volcanic Imagery in the Old Norse Literature of Þórr // Scripta Islandica. 2017. Årsb. 68. S. 99—122.

39. Thorvaldur Thordarson, Guðrún Larsen. Volcanism in Iceland in historical time: Volcano types, eruption styles and eruptive history // Journal of Geodynamics. 2007. Vol. 43. P. 118—152.

40. Torfing L. H. Volcanoes as cultural artefacts in Iceland: Risk perception, metaphors and categorisation in a society with no “before” // Past Vulnerability: Volcanic eruptions and human vulnerability in traditional societies past and present / еd. by F. Riede. Aarhus, 2015. P. 89—108.

41. Völuspá / Gefin út með skýringum af Sigurði Nordal. Reykjavík, 1923.

42. Þorláks saga // Biskupa sögur II / Ásdís Egilsdóttir (Íslenzk fornrit; 16). Reykjavík, 2002.

Система Orphus

Загрузка...
Вверх